Mùa nào nhiều ruồi? Câu trả lời là MÙA HÈ. Cũng vào mùa hè, nguy cơ mắc các bệnh lây từ ruồi cũng trở nên cao hơn, đặc biệt ở nhiệt độ từ 35 – 40 độ C.
Như đã nói, mật độ ruồi vào mùa hè thường dày hơn so với thời tiết lạnh của mùa đông. Vì thế mà nguy cơ mắc các bệnh lây từ ruồi cũng cao hơn. Phổ biến là các bệnh truyền nhiễm như lỵ trực trùng, lỵ amíp, tả, thương hàn, giun đũa, giun tóc, nấm da,…
1. Tập tính và vòng đời của ruồi
Theo Wikipedia, Ruồi là côn trùng thuộc bộ Diptera (theo tiếng Hy Lạp di có nghĩa là “hai” và pteron là “cánh”). Chúng có một cặp cánh đơn trên đốt ngực giữa và một cặp bộ phận thăng bằng ở cánh sau, trên đốt ngực cuối. Một số con ruồi không có cánh như trong họ Hippoboscoidea.
Ruồi thuộc nhóm biến thái hoàn toàn, tương tự như muỗi.
Ruồi thuộc nhóm biến thái hoàn toàn, tương tự như muỗi (Ảnh: Internet)
Mùa nào nhiều ruồi?
Theo các nhà khoa học, mỗi một vùng miền khác nhau thì ruồi cũng có những phương thức tồn tại, phát triển và vòng đời khác nhau.
Chẳng hạn như chúng ta thường thấy các con ruồi trưởng thành thường “mất tích” vào mùa lạnh và xuất hiện khi trời nắng ấm trở lại. Cụ thể, ở miền Bắc, ruồi sống qua mùa đông dưới hình thức là con nhộng. Còn ở miền Nam, thời tiết ấm hơn thì ruồi sống ở dạng ấu trùng trưởng thành khi vào mùa lạnh. Sau đó, khi trời nắng ấm chúng sẽ tiếp tục phát triển theo vòng đời và trở thành ruồi trưởng thành.
Vào mùa hè, khi mức nhiệt dao động từ 20 – 25 o C là bạn đã có thể thấy ruồi xuất hiện với mật độ nhiều hơn. Và nhiều nhất là ở nền nhiệt 35 – 40 o C.
Vòng đời của ruồi
– Chu kì phát triển của ruồi bao gồm 4 giai đoạn: trứng –> giòi –> nhộng (ấu trùng) –> ruồi trưởng thành.
Ruồi đẻ trứng ở các nơi chứa chất hữu cơ phân giải như phân bón, rác. Trứng sẽ nở thành con giòi trong khoảng vài giờ
Từ giòi, sẽ lột xác 3 lần và trở thành nhộng
Chu kì phát triển của ruồi bao gồm 4 giai đoạn: trứng –> giòi –> nhộng (ấu trùng) –> ruồi trưởng thành (Ảnh: Internet)
Từ nhộng, sau 2 – 10 ngày sẽ phát triển thành ruồi non và trở thành ruồi trưởng thành.
Ruồi cái sẽ tiếp tục đẻ trứng sau vài ngày. Một con ruồi trưởng thành có thể sống từ 2 – 3 tuần, nhưng nếu trong điều kiện thời tiết thuận lợi chúng có thể sống tới 90 ngày.
Tập tính của ruồi là yếu tố hình thành nguy cơ lây lan bệnh truyền nhiễm
Ruồi có tập tính liếm – hút thức ăn, bao gồm cả thực phẩm ôi thiu, rác thải của người, động vật, các bãi đờm, dãi, chất nôn, m.áu, các cơ quan tổ chức cơ thể hoại tử.
Đặc biệt, trên thân ruồi có nhiều tổ chức lông nhỏ có thể khiến virus hay vi khuẩn bám dính vào. Như vậy, ruồi được coi là vận chuyển mầm bệnh từ người bệnh sang người lành hay từ môi trường sang cơ thể con người.
2. Các bệnh lây từ ruồi sang người
Vậy ruồi có thể lây bệnh gì, có các bệnh lây từ ruồi sang người nào? Như đã nói ở trên, do tập tính tìm thức ăn mà ruồi trở thành vật vận chuyển mầm bệnh sang người – các bệnh truyền nhiễm. Có thể kể đến các bệnh phổ biến như:
– Bệnh đường tiêu hóa: lỵ, tả, thương hàn
Ruồi có thể gây ra các bệnh về đường tiêu hóa (Ảnh: Internet)
– Bệnh sán – ấu trùng giun: giun tóc, sán lợn, bệnh giun mắt Thelazia
– Bệnh về mắt: đau mắt hột, nhiễm khuẩn mắt
– Các bệnh ngoài da ví dụ như viêm da cấp tính, nấm da, hủi (hay còn gọi là bệnh phong,..)
3. Vậy cần làm gì để phòng tránh bệnh lây từ ruồi vào mùa hè?
Không chỉ vào mùa hè, kể cả các mùa khác bạn vẫn có nguy cơ mắc các bệnh lây từ ruồi. Dưới đây là một số biện pháp phòng chống ruồi mà bạn có thể tham khảo:
– Loại bỏ môi trường đẻ trứng của ruồi
Chú ý vệ sinh nhà cửa, chuồng trại, vườn sạch sẽ. Đặc biệt là có biện pháp xử lý chất thải của người và động vật hợp lý
Cần loại bỏ môi trường đẻ trứng và sinh sống của ruồi (Ảnh: Internet)
Với rác thải sinh hoạt cần được thu gom và xử lý bằng các biện pháp như vận chuyển tới nơi tập kết rác xa khu dân cư, chôn lấp,…
Cống, rãnh thoát nước thải nhiều chất hữu cơ chẳng hạn như nước thải từ chợ, từ các lò mổ,.. cần được nạo vét làm sạch thường xuyên
– Che đậy thức ăn kĩ càng bằng lồng bàn, các dụng cụ che đậy khác, tránh cho ruồi đậu vào
– Khi ngủ nên mắc màn, nhất là nhà có t.rẻ e.m hay người đang bị ốm để tránh tiếp xúc với ruồi
– Các biện pháp diệt ruồi:
Các biện pháp vật lý: Vỉ đ.ập ruồi, bẫy ruồi, máy bắt ruồi bằng điện, nước bẫy ruồi,…
Các biện pháp hóa học: phun thuốc t.iêu d.iệt ấu trùng ruồi, t.iêu d.iệt giòi hay hóa chất t.iêu d.iệt ruồi trưởng thành.
Mề đay mãn tính vào mùa hè: Kiểm soát bằng cách nào?
Mề đay mãn tính vào mùa hè là thách thức đối với mọi người. Tình trạng mề đay gây ngứa, khó chịu có thể kéo dài tới 6 tuần hoặc lâu hơn.
Thực tế, mọi người không phải lúc nào cũng biết nguyên nhân gây phát ban hoặc nổi mề đay xảy ra. Tuy nhiên tình trạng bệnh có thể trở nên trầm trọng hơn do các tác nhân phổ biến vào mùa hè, chẳng hạn như ánh nắng mặt trời, nhiệt, phấn hoa và mồ hôi.
Nhưng điều này không có nghĩa là bạn phải bỏ lỡ tất cả các niềm vui mùa hè. Tìm hiểu tại sao các đợt bùng phát phát ban trên da có thể xảy ra trong những tháng ấm hơn, cùng với các mẹo để kiểm soát phát ban mãn tính trong mùa hè.
1. Mẹo để kiểm soát mề đay mãn tính vào mùa hè
Giữa những đợt nắng nóng và số lượng phấn hoa cao, mùa hè tiềm ẩn rất nhiều tác nhân gây nổi mề đay. Dưới đây là một số cách để giảm nguy cơ bùng phát vào thời điểm này trong năm:
1.1. Tìm hiểu các yếu tố kích hoạt mề đay
Nổi mề đay có thể được kích hoạt bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiểu được nguyên nhân làm trầm trọng thêm tình trạng nổi mày đay cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn giúp bạn có cơ hội giảm tiếp xúc với những tác nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, khó có thể thu hẹp chính xác nguyên nhân gây phát ban, mày đay xảy ra. Các bác sĩ chuyên khoa dị ứng và bác sĩ da liễu cho biết, có thể giúp loại trừ hoặc điều trị các tình trạng tiềm ẩn có thể gây phát ban.
Các bác sĩ cũng có thể giúp bạn tìm ra lý do tại sao bạn bị nổi mề đay vào mùa hè và đề xuất các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu để bạn kiểm soát các đợt bùng phát.
1.2. Theo dõi khi bạn bị nổi mề đay
Viết lại cụ thể, chi tiết về thời điểm nổi mề đay có thể giúp bạn thu hẹp loại bệnh và liệu một số thứ trong mùa hè có phải là tác nhân gây ra bệnh.
Ví dụ, nếu bạn nhận thấy rằng bạn thường bị nổi mề đay trong vòng vài phút khi ở ngoài trời vào một ngày nắng chói chang, bạn có thể mắc một loại bệnh hiếm gặp gọi là mày đay do năng lượng mặt trời. Tương tự như vậy, những người bị nổi mề đay cholinergic nổi mề đay khi họ đổ mồ hôi.
Khi có nhật ký về bệnh lý của mình, các bác sĩ có thể giúp bạn xem liệu phát ban của bạn có thể là do nhiệt, ánh sáng hay nguyên nhân khác.
Nhật ký về bệnh lý của mình, các bác sĩ có thể giúp bạn xem liệu phát ban của bạn có thể là do nhiệt, ánh sáng hay nguyên nhân khác – Ảnh Internet
1.3. Không quên giữ mát và khô ráo
Người bị mề đay nên tránh ở những khu vực ẩm ướt, môi trường nóng và khiến bạn đổ mồ hôi trong thời gian dài.
Lựa chọn trang phục có chất liệu chống mồ hôi, thấm hút mồ hôi tốt đem lại hiệu quả giảm lượng mồ hôi của bạn. Nên chuẩn bị sẵn một miếng vải mềm để lau ẩm khi bắt đầu đổ mồ hôi.
Nếu bạn muốn dành thời gian ở ngoài trời, lưu ý rằng đối với người bị nổi mề đay mãn tính vào mùa hè hãy cố gắng tránh những thời điểm nóng nhất trong ngày. Thời gian tốt nhất là sáng sớm hoặc chiều tối khi mặt trời mùa hè ít gây nóng bức hơn vào giữa trưa.
1.4. Không quên uống nhiều nước
Hydrat hóa có thể giúp giữ cho bạn mát mẻ và giảm nguy cơ nổi mề đay do nhiệt độ cơ thể tăng cao. Điều này đặc biệt quan trọng trong mùa hè, khi nhiều người hoạt động nhiều hơn và họ dễ bị mất nước hơn.
Hình thành thói quen uống đủ nước còn giúp duy trì sự cân bằng này, vì vậy uống nhiều nước còn được biết đến là cách đem lại hiệu quả giảm nguy cơ nổi mề đay vào mùa hè.
1.5. Không thể thiếu kem chống nắng
Mề đay do năng lượng mặt trời là khi bạn bị nổi mề đay sau khi tiếp xúc với ánh sáng nhìn thấy và tia UVA/UVB. Sử dụng kem chống nắng có tác dụng giúp bạn ngăn chặn các loại ánh sáng gây ra các triệu chứng và giảm tình trạng phát ban.
Các Hiệp hội các bác sĩ da liễu của Anh khuyến cáo sử dụng một với oxit titan hoặc oxit kẽm, mà bảo vệ làn da của bạn khỏi tia UVA, UVB, và ánh sáng nhìn thấy được.
Lưu ý, nếu da nhạy cảm, hãy cân nhắc sử dụng kem chống nắng tự nhiên hoặc lựa chọn các loại kem chống nắng ít gây dị ứng.
Đều đặn thoa lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ, hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đổ mồ hôi hoặc đi bơi.
1.6. Mặc quần áo rộng rãi để che chắn
Quần áo rộng rãi có thể ngăn ngừa kích ứng và quá nóng. Ngoài ra, áo và quần dài còn giúp bảo vệ làn da của bạn khỏi ánh nắng mặt trời. Chúng cũng tạo ra rào cản giữa bạn và cỏ và cây có thể gây tình trạng nổi mề đay mãn tính vào mùa hè.
Cần lựa chọn trang phục rộng rãi đem lại hiệu quả che chắn trong mùa hè hiệu quả – Ảnh Internet
1.7. Chườm lạnh
Nhiệt độ lạnh có thể làm giảm tình trạng viêm làm trầm trọng thêm tình trạng nổi mề đay. Sử dụng bông gạc lạnh lên da nếu trên da bắt đầu xuất hiện triệu chứng bị ngứa thì bông gạc lạnh có thể giúp giảm các triệu chứng này.
Tuy nhiên, nếu bạn bị nổi mề đay do lạnh (một dạng phát ban do tiếp xúc với nhiệt độ thấp), tránh đặt bất cứ thứ gì quá lạnh lên da.
1.8. Hạn chế tiếp xúc với phấn hoa
Như đã biết, phấn hoa là một chất gây dị ứng phổ biến có thể gây phát ban ở một số người trong mùa hè.
Tránh dành thời gian ở ngoài trời khi số lượng phấn hoa cao. Có thể tìm hiểu số lượng phấn hoa thông qua các báo cáo thời tiết địa phương.
2. Các biện pháp khác để kiểm soát nổi mày đay mùa hè
Một số chiến lược có thể được sử dụng để giúp chữa bệnh phát ban quanh năm, kể cả mùa hè. Dưới đây là một số cách khác để kiểm soát phát ban:
– Giảm căng thẳng:
Căng thẳng có thể khiến phát ban bùng phát. Thực hiện giảm căng thẳng bằng cách, thiền, nghỉ ngơi đầy đủ và dành thời gian cho các hoạt động yêu thích.
– Uống vitamin D:
Một đ.ánh giá năm 2018 về các nghiên cứu cho thấy những người bị nổi mề đay tự phát mãn tính có mức vitamin D thấp hơn đáng kể so với mức trung bình. Vì vậy nếu nổi mề đay có thể nói chuyện với bác sĩ về việc kiểm tra nồng độ vitamin D của bạn và liệu thực phẩm bổ sung có thể giúp bạn nổi mề đay hay không.
– Uống thuốc kháng histamine:
Theo Học viện Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch học Hoa Kỳ, có khoảng 50% những người bị nổi mề đay có thể thuyên giảm bằng cách dùng thuốc kháng histamine. Một số loại thuốc kháng histamine có sẵn không cần kê đơn, trong khi những loại khác cần phải có toa bác sĩ. Thăm khám để bác sĩ đưa ra loại phù hợp.
Thực tế, mất nhiều thời gian để tìm ra cách tốt nhất đem lại hiệu quả kiểm soát phát ban – Ảnh Internet
– Điều trị:
Nếu thuốc kháng histamine không làm giảm phát ban, bạn có thể cần một loại thuốc khác. Có thể trao đổi với bác sĩ về các loại thuốc kê đơn có thể giúp bạn điều trị chứng nổi mề đay mãn tính của mình.
Thực tế cho thấy, sẽ mất thời gian để tìm ra cách tốt nhất đem lại hiệu quả kiểm soát phát ban. Tuy nhiên, một số mẹo điều trị ở trên có thể giúp bạn tránh các tác nhân gây ra bệnh và có biện pháp kịp thời khi điều trị bệnh hiệu quả. Ngoài ra, nên chụp ảnh các triệu chứng nổi mề đay để cho bác sĩ xem và chẩn đoán trước khi các nốt mày đay trên cơ thể biến mất.
3. Tại sao bệnh mề đay mãn tính bùng phát vào mùa hè?
Nổi mề đay mãn tính có thể được phân loại theo các yếu tố khởi phát cụ thể của chúng. Một số loại có thể bùng phát thường xuyên hơn vào mùa hè, đơn giản là vì có nhiều tác nhân gây ra hơn trong môi trường vào thời điểm đó trong năm.
Mề đay cholinergic, hay mày đay do nhiệt, là do nhiệt độ cơ thể tăng lên và đổ mồ hôi. Các hoạt động khiến bạn đổ mồ hôi, chẳng hạn như ra ngoài vào những ngày nắng nóng hoặc tập thể dục mạnh, có thể gây bùng phát.
Nổi mề đay do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc tia cực tím. Nổi mề đay xuất hiện trong vòng vài phút sau khi phơi nắng.
Nổi mề đay do lạnh là do nhiệt độ lạnh đột ngột. Nhiều người bị nổi mề đay do lạnh vào mùa đông, nhưng ngay cả một số hoạt động vào mùa hè cũng có thể gây nổi mề đay ở những người bị tình trạng này. Chúng bao gồm bơi trong hồ bơi nước lạnh, trải qua một cơn gió lạnh đột ngột hoặc bật máy lạnh khi bạn vào trong nhà.
Đọc thêm bài viết: Mề đay mùa thu là bệnh dị ứng phổ biến: nguyên nhân là gì và phòng tránh như thế nào?
Nổi mề đay mãn tính có thể được phân loại theo các yếu tố khởi phát cụ thể của chúng – Ảnh Internet
Nổi mề đay mãn tính cũng có thể do các tác nhân khác, như một số loại cây, thực phẩm hoặc động vật. Đi bộ đường dài vào mùa hè gần các loại cây và cỏ mà bạn không nhìn thấy nhiều vào mùa đông có thể gây nổi mề đay.
Đặc biệt, trong những tháng mùa hè cũng làm tăng số lượng phấn hoa và bào tử nấm mốc trong không khí , làm trầm trọng thêm bệnh dị ứng mũi và hen suyễn. Dị ứng và hen suyễn cũng có thể ảnh hưởng đến da và có thể gây phát ban.
4. Nguyên nhân gây bệnh mề đay mãn tính?
Thực tế cho thấy, rất nhiều người không tìm ra nguyên nhân gây nổi mề đay của mình. Trong một nghiên cứu phát hiện ra rằng có tới 75% người bị nổi mề đay có phiên bản vô căn. Điều này cho biết rằng, nổi mề đay ở những đối tượng này không có nguyên nhân rõ ràng.
Bác sĩ còn có thể thu hẹp lại các tác nhân gây tiềm ẩn trong thời gian dài. Tuy nhiên, cũng có khả năng bạn sẽ không bao giờ biết được nguyên nhân gây phát ban. Đặc biệt, cho dù phương pháp điều trị còn có thể làm giảm các triệu chứng bệnh.
Kết luận
Thời tiết và các hoạt động vào mùa hè có thể khiến bệnh mề đay mãn tính bùng phát ở nhiều người. Bạn có thể nhận thấy phát ban sau khi đổ mồ hôi, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc tiếp xúc với phấn hoa.
Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố kích hoạt có thể giúp giảm các triệu chứng của bạn. Tuy nhiên, nhiều người bị nổi mề đay tự phát mãn tính, tức là nổi mề đay không rõ nguyên nhân. Điều đó có nghĩa là bạn có thể không tránh được những thứ gây ra pháo sáng của mình.
Hiện nay, các phương pháp điều trị có sẵn để giúp bạn dễ chịu và giảm ngứa do mề đay gây ra hiệu quả. Cần nói với bác sĩ về việc sử dụng thuốc kháng histamine hoặc thuốc theo toa có phù hợp với bạn hay không trong khi điều trị mề đay mãn tính vào mùa hè để bảo vệ sức khoẻ tốt nhất.
