Thời gian gần đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận nhiều ca sốt xuất huyết trở về từ các tỉnh phía Nam
PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu tháng 6 đến nay Trung tâm tiếp nhận và điều trị nhiều trường hợp sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo, đa số là do đi du lịch hoặc di chuyển từ khu vực phía Nam ra. Dự báo số ca nhập viện sẽ tăng trong thời gian tới.
Xuất hiện lẻ tẻ các ca bệnh
Bệnh nhân thứ nhất là nữ, 66 t.uổi quê ở Hà Nam, đi du lịch tại Đồng Nai, Đắk Lắk, Gia Lai. Về quê 5 ngày thì chị sốt. Bệnh nhân có t.iền sử đau xương khớp, sử dụng thuốc nam không rõ loại.
Tại Bệnh viện Y học cổ truyền Hà Nam và BVĐK tỉnh Hà Nam, do không khai thác yếu tố dịch tễ nên bệnh nhân được chẩn đoán sốt không rõ nguyên nhân, hạ tiểu cầu.
Sau 5 ngày điều trị, do bệnh diễn biến theo chiều hướng xấu nên bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nặng, tiểu cầu hạ chỉ còn 6 G/L, hematocrit tăng cao, tức là có biểu hiện cô đặc m.áu kèm theo các hiện tượng thoát huyết tương, tràn dịch màng bụng, suy thận, men gan tăng tăng cao.
PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai – thăm khám cho bệnh nhân.
Được điều trị kịp thời, truyền dịch theo đúng phác đồ của Bộ Y tế, tình trạng bệnh nhân bệnh nhân được cải thiện, tiểu cầu tăng dần và các triệu chứng đã ổn định trở về bình thường. Bệnh nhân đã được xuất viện.
Bệnh nhân thứ hai là nam học sinh 17 t.uổi ở Hải Dương, đi du lịch ở Bình Chánh, TP.HCM. Sau 6 ngày quay lại Hải Dương, bệnh nhân sốt, đau đầu, đau người, da và mắt đỏ xung huyết và có biểu hiện điển hình của sốt xuất huyết.
Thanh niên này được Trung tâm y tế của huyện Ninh Giang, Hải Dương xét nghiệm dương tính với Dengue. Tuy nhiên bệnh nhân đến viện muộn với các dấu hiệu cảnh báo, tiểu cầu hạ chỉ còn 20 G/L, tình trạng cô đặc m.áu, tràn dịch màng phổi, thoát huyết tương, c.hảy m.áu chân răng, men gan tăng, xuất huyết dưới da.
Sau 5 ngày điều trị, tình trạng của bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch và đã được xuất viện về nhà.
Trường hợp thứ 3 là một bệnh nhân nam, 38 t.uổi, quê ở Bình Định, làm nghề lái xe đường dài chạy Nam Bắc, lần này bệnh nhân chạy xe từ Long An đến cửa khẩu Lạng Sơn. Bệnh nhân có biểu hiện sốt từ nhà, khi đến Lạng Sơn thì triệu chứng của sốt tăng nặng, kèm lên cơn co giật nên bệnh nhân được đưa đến cấp cứu tại BV tỉnh Lạng Sơn và sau đó chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng sốt cao, rối loạn ý thức.
Sau khi được chọc dịch não tủy và làm xét nghiệm cho thấy có dương tính với sốt xuất huyết Dengue, tiểu cầu hạ 70 G/L. Kết quả xét nghiệm dịch não tủy và chụp cộng hưởng từ sọ não thể hiện đây là trường hợp sốt xuất huyết có biểu hiện viêm não-màng não.
Chủ động phòng bệnh
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, bệnh nhân sốt xuất huyết có biểu hiện viêm màng não là biến chứng nặng, ít gặp. Tuy nhiên nếu được điều trị kịp thời thì bệnh nhân có thể hồi phục hoàn toàn. Với bệnh nhân này, sau khi vào viện đã được hồi sức kịp thời và điều trị theo đúng phác đồ bệnh nhân đã hết sốt, tiểu cầu đã tăng dần trở lại. Hy vọng bệnh nhân này cũng có thể hồi phục hoàn toàn và xuất viện trong những ngày tới.
Miền Bắc đang vào giữa hè, thời tiết nắng nóng, kèm mưa nhiều, là điều kiện thuận lợi để muỗi vằn Aedes egypti sinh sản phát triển, kết hợp với việc người dân đi du lịch, nghỉ hè, nhu cầu đi lại gia tăng.
Qua 3 trường hợp bệnh nhân sốt xuất huyết do có yếu tố dịch tễ đi du lịch, công tác từ miền Nam ra – nơi có dịch sốt xuất huyết đang lưu hành, các bác sĩ khuyến cáo người dân khi đi du lịch, công tác, thăm thân tại các tỉnh phía Nam hoặc miền Nam Trung Bộ khi có biểu hiện sốt cao đột ngột, đau đầu, đau mỏi người và có yếu tố dịch tễ đi về từ vùng dịch về cần phải được đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm, chẩn đoán sốt xuất huyết kịp thời, tránh những biến chứng của sốt xuất huyết như sốc, suy đa tạng, c.hảy m.áu…
Người dân cần chủ động áp dụng các biện pháp phòng chống muỗi cắn khi đi du lịch như mang theo kem chống muỗi, ngủ màn, tránh xa nơi có muỗi cắn để không bị nhiễm bệnh.
Cũng theo các bác sĩ, tại Hà Nội và miền Bắc, sốt xuất huyết đang bắt đầu vào vụ dịch và đỉnh điểm của dịch dự báo sẽ vào tháng 8 nên chúng ta phải hết sức lưu ý chủ động phòng bệnh ngay từ bây giờ.
Các nhân viên y tế và người dân cũng cần chú ý các dấu hiệu chỉ điểm của sốt xuất huyết để làm xét nghiệm khẳng định, tránh nhầm lẫn với một số bệnh khác như COVID-19 hay sốt virus, sốt phát ban và các bệnh n.hiễm t.rùng khác.
Mất cảnh giác với sốt xuất huyết sau 2 năm chống dịch COVID-19
5 tháng đầu năm, TP.HCM ghi nhận 11.722 trường hợp mắc sốt xuất huyết với 209 ca nặng (tăng gấp 7 lần so với cùng kỳ năm 2021) và 7 ca t.ử v.ong.
Mới đây, Bệnh viện Quân y 175 cho biết vừa thay thế 56 lít huyết tương, cứu sống một bệnh nhân sốt xuất huyết. Thời điểm nhập viện, bệnh nhân bị sốc nặng, suy hô hấp, gan, thận, rối loạn đông m.áu, dấu hiệu nhiễm khuẩn huyết từ đường tiêu hóa… Đây là một huấn luyện viên thể hình, sinh năm 1986, thể trạng khỏe mạnh.
Suýt t.ử v.ong vì bệnh muỗi truyền
Các bác sĩ cho bệnh nhân thở máy, kiểm soát dịch, chống sốc, lọc m.áu liên tục, thay huyết tương, điều trị gan. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện. Lúc này, bác sĩ tính đến phương án chạy ECMO – kỹ thuật đã cứu sống rất nhiều bệnh nhân COVID-19 nguy kịch trước đó.
Dấu hiệu bệnh sốt xuất huyết.
Với bệnh nhân sốt xuất huyết, bác sĩ phải vừa chạy ECMO vừa thay m.áu, lọc m.áu liên tục, kiểm soát về đông m.áu hàng giờ. Bệnh nhân được lọc m.áu liên tục 12 lần, thay huyết tương cấp cứu 14 lần với tổng thể tích huyết tương thay thế là 56 lít, tương đương 280 đơn vị m.áu tươi.
Đồng thời, phải mất đến 47 ngày chăm sóc, điều trị tích cực, bệnh nhân mới có thể thoát khỏi “cửa tử” sốt xuất huyết.
Trước đó, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cũng thông tin về một bệnh nhi tái mắc sốt xuất huyết khiến men gan tăng lên 100 lần. Đó là một b.é g.ái tại tỉnh Cà Mau chuyển lên TP.HCM sau 4 ngày điều trị tại địa phương. Bệnh nhi mắc bệnh tan m.áu bẩm sinh Thalassemia và đã từng mắc sốt xuất huyết Dengue vào năm 2018.
Sau khi nhập viện, xét nghiệm cho thấy men gan của bệnh nhi tăng cao hơn 10 lần. Bé dần rơi vào hôn mê, vàng da, gan to kèm men gan tiếp tục tăng cao hơn 100 lần so với bình thường.
Các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc đã hỗ trợ hô hấp cho trẻ, chống phù não, điều trị suy gan cấp, lọc m.áu liên tục, truyền m.áu và chế phẩm m.áu. Tuy nhiên, diễn biến vẫn xấu đi, các bác sĩ quyết định thay huyết tương thể tích lớn kết hợp với lọc m.áu liên tục để thay thế chức năng gan và ổn định chức năng đông m.áu.
Khi đó, tình hình mới được cải thiện, bé thoát c.hết ngoạn mục.
PGS.BS Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1 cảnh báo, nhiều trẻ mắc sốt xuất huyết nặng đã nhập viện vì trụy tim mạch, suy đa tạng. Trong đó, suy gan cấp nặng gây hôn mê gan, xuất huyết nặng có thể dẫn đến t.ử v.ong.
Nguy cơ bùng dịch lớn trong năm 2022
Bác sĩ Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM nhận định, bệnh sốt xuất huyết hiện đang tăng không chỉ ở TP.HCM mà còn ở nhiều tỉnh, thành phía Nam. Một số quốc gia trên thế giới cũng đang cảnh báo về bệnh này. Từ nay đến cuối năm có thể xảy ra dịch lớn nếu không có giải pháp ngăn chặn.
Trong 5 tháng đầu năm 2022, TP.HCM ghi nhận 11.722 trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, tăng 66,5% với cùng kỳ năm 2021. Số ca nặng là 209 ca, tăng gấp 7 lần so với cùng kỳ năm 2021.
Thông thường chu kỳ của một đợt dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh là từ 3-4 năm. Lần gần đây nhất, năm 2019, Việt Nam có hơn 300.000 ca bệnh, riêng TP.HCM có khoảng 65.000 ca.
Lật úp các lu vại chứa nước không sử dụng để lăng quăng không sinh sôi.
Ngay từ đầu năm 2022, các chuyên gia Viện Pasteur TP.HCM đã cảnh báo về nguy cơ bùng dịch. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Hội truyền nhiễm TP.HCM lý giải, trong 2 năm qua cộng đồng không có miễn dịch. Ngoài ra, do tập trung chống dịch COVID-19, người dân và các cấp chính quyền có sự lơ là với phòng sốt xuất huyết.
“Nhiều tình huống trẻ t.ử v.ong không kịp trở tay. Do đó, khi trẻ sốt liên tục 48 giờ phải đưa đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị sớm”, bác sĩ Khanh nói.
Ông cảnh báo, bệnh cũng đang có khuynh hướng chuyển dịch tỷ lệ mắc từ t.rẻ e.m sang người lớn, trẻ lớn. Trong đó, tỷ lệ người lớn bị sốt xuất huyết khá cao, chuyển biến nặng. Mỗi người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần do virus Dengue gây bệnh có 4 type cùng lưu hành tại Việt Nam.
Cũng trong đầu năm nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) lưu ý số ca bệnh sốt xuất huyết đã tăng “30 lần trong vòng 50 năm qua” và cảnh báo dịch bùng phát ở những khu vực mới. Thời điểm này, Singapore, Indonesia, Malaysia và các quốc gia châu Mỹ cũng đang đối mặt với tình hình dịch ngày một căng thẳng. Năm 2019, thế giới đã trải qua một mùa sốt xuất huyết kỷ lục với 5,2 triệu ca bệnh.
Biện pháp phòng bệnh truyền thống và hiệu quả nhất hiện vẫn là lật úp các vật dụng chứa nước không sử dụng, không để lăng quăng sinh sôi sẽ không có sốt xuất huyết.
